- Perełki architektoniczne Małopolski i Śląska
- Niezwykłe budynki publiczne w południowej Polsce
- Wizytówki śląskomałopolskiej architektury
- Małopolska i Śląsk w pigułce architektonicznej
- Zwiedzamy niecodzienne miejsca południa
„Poznaj fascynujący świat architektury Małopolski i Śląska! Ciekawostki, które zachwycą najbardziej wymagających.”
Perełki architektoniczne Małopolski i Śląska
Pierwszym z budynków, którym należy poświęcić szczególną uwagę jest Wawel w Krakowie. Ta malownicza rezydencja królewska stoi dumnie na wzniesieniu nad Wisłą i zaprasza gości swoją mieszanką stylów architektonicznych od gotyku po barok. Na terenie kompleksu znajduje się bazylika archikatedralna oraz klasztor dominikański, które również stanowią nieodłączną część dziedzictwa Małopolski.
Z kolei Śląsk oferuje nie mniej godne zainteresowania kontrasty. Na czele ze Szybem Wilsona – jednym z najpiękniejszych przykładów industrialnej estetyki regionu. Ten XIX-wieczny budynek był pierwotnie szybem wentylacyjnym dla kopalni „Wieczorek”, obecnie pełni funkcję Centrum Dziedzictwa Szkła. Jego charakterystyczna, neogotycka wieża z czerwonej cegły, to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Górnośląskiego Parku Przemysłowego.
Należy też wspomnieć o innym wybitnym śląskim budynku publicznym – NOSPR czyli Narodowej Orkiestrze Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach. Budynek ten, wiszący swobodnie pomiędzy nowoczesnością a tradycją, staje się doskonałym przykładem jak architektura potrafi odzwierciedlić ducha i ambicje regionu.
Niezwykłe budynki publiczne w południowej Polsce
Małopolska, znana głównie z uroków gór i zabytków takich jak Wawel czy Kościół Mariacki, skrywa także inne niezwykłe budynki o ogromnej wartości architektonicznej. Są one dowodem na to, że południe Polski potrafiło łączyć tradycję ze współczesnym podejściem do architektury publicznej. Przykładem może być tutaj Budynek Małopolskiego Ogrodu Sztuki w Krakowie – modernistyczna konstrukcja harmonijnie wpisująca się w krajobraz Starego Miasta.
- Budynek MOCAK-u – Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie wykorzystuje postindustrialny charakter dzielnicy Zabłocie tworząc unikalną estetykę, która zdobyła uznanie zarówno zwiedzających jak i krytyków.
- Kolejnym interesującym obiektem jest ICE Kraków Congress Centre zaprojektowany przez duńskie studio Ingarden & Ewý Architekci, który swoją futurystyczną bryłą przypomina gigantycznego kryształu odbijającego światło.
Z kolei Śląsk, znany głównie z tradycji przemysłowej i górniczej, również ma kilka perełek architektonicznych w sferze budownictwa publicznego. Najbardziej rozpoznawalnym budynkiem tej części Polski jest nowoczesny i futurystyczny Spodek w Katowicach, który stał się symbolem regionu.
- Wspaniałym przykładem architektonicznej odnowy jest NOSPR – Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach. Na zewnątrz to monumentalne, surowe betonowe bryły, w środku zaś kryją wyrafinowane sale koncertowe.
- Silesia City Center – dawna kopalnia „Gottwald”, przekształcona w centrum handlowe to dowód na ciekawe połączenie tradycji górniczej z nowoczesnością.
Wizytówki śląskomałopolskiej architektury
Pojawiwszy się w rejonie Małopolski, miłośnik architektury nie może pominąć w swoim planie zwiedzania Bazyliki Mariackiej. Ten gotycki klejnot, znajdujący się na Rynku Głównym w Krakowie, niewątpliwie należy do najciekawszych budowli publicznych regionu. Od ponad 700 lat zdobi serce miasta, swoim majestatem przyciągając liczne spojrzenia z każdego zakątka rynku. Wewnątrz czeka nas bożyszcze sztuki – ołtarz wykonany przez Wit Stwosza, prawdziwe arcydzieło epoki.
Z kolei na Śląsku, jednym z najbardziej popularnych celów turystycznych jest Nikiszowiec. To historyczna dzielnica robotnicza w Katowicach, gdzie możemy podziwiać unikalną zabudowę z czerwonej cegły typową dla tego regionu Polski. Zaprojektowany jako samodzielna 'fabryka ludzi’, posiadał swoje piekarnię, szkołę i kościół – świętej Anny, który do dzisiaj uważany jest za symbol Nikiszowca i dumnie prezentuje styl neobarokowy.
Małopolska i Śląsk w pigułce architektonicznej
Oddajmy się dwóm regionom Polski o wyjątkowej i różnorodnej architekturze publicznej: Małopolsce i Śląsku. Rozpoczynając od Małopolski, niemożliwe jest zignorowanie jej stolicy – Krakowa. To miasto kipi od niezwykłych budowli publicznych, ale jednym z najciekawszych bez wątpienia jest Kopalnia Soli Wieliczka. Jego monumentalne komory podziemnego świata są niczym mniej niż oszałamiające, pełniąc wiele funkcji publicznych, takich jak muzeum i cerkiew.
Z kolei urna dziejów Śląska skrywa ulice wypełnione intrygującymi przykładami użyteczności publicznej. Tu szczegółne uwagi za niespotykaną kombinację form przestrzennych samego budynku oraz jego nietypowego położenia na mapie miasta wymaga Nikiszowiecka Centrum Kultury “Elektrownia”. Zbudowany w początku XX wieku jako elektrownia dla górników i ich rodzin, obecnie to miejsce ożywione jest przez lokalną społeczność z uwagi na swoje bogate programy artystyczne i edukacyjne. Pozornie osadzone w tkance miejskiej przeróżne budynki lubią potrafić zdumiewać swym charakterem.
Zwiedzamy niecodzienne miejsca południa
Zaczniemy naszą podróż od Małopolski, którą uważa się za prawdziwe skarbnice architektonicznych klejnotów. Wśród wielu godnych uwagi miejsc wyróżnia się Wawel – zamek królewski w Krakowie. Legendarny i pełen historii budynek jest symbolem narodowym i turystyczną atrakcją dla zwiedzających z całego świata. Kolejnym przykładem majestatycznej gotyckiej architektury mogą być Sukiennice – renesansowa hala handlowa usytuowana na rynku Głównym w Krakowie, lub Modrzewiowy Dwór w Lanckoronie wybudowany przez Stanisława Witkontta Podkańskiego.
Następnie przeniesiemy się do Śląska, gdzie między innymi napotkamy Nikiszowiec – kompleks górniczych domów mieszkalnych w Katowicach, który stał się unikalnym eksponatem industrialnego dziedzictwa regionu. Pochodzący z okresu modernizmu gmach Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi to również miejsce które warto odwiedzić. I na koniec nie można pominąć jednego z najważniejszych punktów na mapie najciekawszych budynków publicznych Śląska – Radiostacji Gliwickiej. Sołtysowicki Pałac Sommera zachęca swoją secesyjną architekturą, podobnie jak przepiękne opracowanie przestrzeni zamku w Pszczynie.
